هنجارشکنی در طبیعت                                   

اصفهان امروز - حسن روانشید

شنیدن و خواندن و تماشای بریدن و سرقت درختان در فضای سبز از کوه و جنگل گرفته تا خانه باغ‌هایی که ارزش مادی آن‌ها بر معنویات ازدست‌رفته می‌چربد مخاطب را به تحیر وامی‌دارد. هرروز از گوشه و کنار شهر خبر می‌رسد که نهال یا نهالستانی به آتش کشیده شدن تا عرضه آن قابل معامله برای ساخت‌وساز و تولید زغال باشد که اینگونه هنجارشکنی‌ها در طبیعت و شهرنشینی به یک عادت و بدعت غلط تبدیل شده است. تنها کشورهای صنعتی را نمی‌توان در نازک‌شدن لایه اوزون و به‌هم‌ریختگی اکوسیستم‌ها مقصر دانست. هرکدام از ما دانسته و نادانسته به این ظلم بزرگ دست می‌زنیم و برای خود دلایل موجه داریم و در پی آن پیرامون حفاظت از محیط‌زیست ایراد سخنرانی و کتاب‌ها و مقالات نوشته شده و همچنان ادامه دارد که درنهایت باید گفت این یک معضل منطقه‌ای نیست زیرا جنبه جهانی دارد تا در ابتدای آلودگی هوا در ادامه به معضل‌های نوظهوری چون بحران آب و امروز فرونشست زمین تبدیل شود. همه این بلایا را می‌توان حاصل هنجارشکنی‌ها در طبیعت بکر دانست درحالی‌که چرخه هریک در طول چهار میلیارد سال گذشته بر اساس محاسبات دقیق صورت گرفته زیرا اکسیژن هوا به ترکیبات گازی مضر تبدیل و به‌واسطه ملزوماتی چون فضاهای سبز بار دیگر تبدیل به اکسیژن می‌شود و آب نیز پروسه خود را طی می‌کند تا پس از بخار شدن از طریق ابرها به باران تبدیل و زمین را طراوت بخشد. اما اگر قرار شد از این ضروریات بیش از میزان مجاز استفاده و یا در حقیقت خسارت وارد شود قطعا راهی برای بازگشت آن‌ها به چرخه اکوسیستم وجود نخواهد داشت و چاره کار ورود مقتدرانه قانون و مجریان آنست تا بتوانند از هرگونه خسارات به این مواهب خدادادی جلوگیری نمایند به شرطی که هجمه‌های تازه‌ای به بهداشت عمومی وارد نشود. بحث تنها جفا به آب‌وهوا نیست بلکه مسئله پیشگیری از هر نوع خسارت به محیط‌زیست می‌باشد که بی‌توجهی به نظافت فضا هم یکی از آن‌هاست، سری به کتاب قانون بزنیم و مروری بر آن داشته باشیم که طبق ماده ۲۰۶ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی مصوب سال ۱۳۸۴ شیشه، بطری، میخ، سیم، حلبی، مایعات لزج و چرب، نخاله‌های ساختمانی، شستشوی وسایل نقلیه، ایجاد مانع و به‌طورکلی هر عملی که باعث سد راه و ایجاد خطر و انحراف وسایل نقلیه از مسیر حرکت باشد، روی راه‌ها، شانه جاده‌ها و حریم قانونی آن‌ها ممنوع است. همچنین ریختن هرگونه زباله، ضایعات و اشیاء، آب دهان و مانند آن از درون خودرو به‌وسیله راننده یا سرنشینان ممنوع است. البته در سال 1386 طرح ساماندهی راهکارهای حقوقی و اجرایی برخورد با متخلفان پخش، دفع حمل و امحای غیرمجاز و نامناسب پسماندها در فضاها و معابر عمومی شهر هم به این مصوبه اضافه شد تا اگر رانندگان از خودرو اقدام به پرتاب کردن ضایعات، زباله، اشیا، آب دهان و بینی و امثالهم از وسیله نقلیه نموده یا سد معبر کنند مشمول پرداخت جریمه 30 هزارتومانی خواهند شد. یکی از تکالیف بارز مدنیت نشینی حفظ نظافت و پاکیزگی آن است که جامعه را موظف به رعایت می‌کنند، بنابراین هرگونه قانون‌گریزی و یا عدم تمکین از آن دراین‌باره ناچار به اعمال و تحمل جرائم می‌باشد. احسان باقرپور سرپرست پارک ملی خشکی دریایی بوجاق می‌گوید: «پس از انتشار فیلمی در فضای مجازی مبنی بر اینکه فردی زباله‌ها را از خودروی خود در خیابان اصلی پرتاب می‌کرد، با پیگیری‌های اداره حفاظت از محیط‌زیست و دستور رئیس حوزه قضایی بندر کیاشهر به مراجع احضار و محکوم‌ به جزای نقدی شد که برابر ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی و با عنایت به ماده‌قانون مجازات اسلامی و ماده ۲۰ قانون مدیریت پسماند انجام گرفت.» حالا باید پرسید تکلیف اینهمه بی‌مهری و جفا از سوی تعدادی از رانندگان وسایل نقلیه بخصوص در مسیرهای خارج از شهر چیست که ته سیگار روشن خود یعنی دشمن طبیعت را به بیرون پرتاب می‌کنند تا حوادثی بزرگ چون آتش‌سوزی‌ها به پا شوند. درواقع قانون‌گذار بهترین ابزارها را برای پیشگیری از اینگونه هنجارشکنی‌ها در نظر گرفته تا از جسارت به امر بهداشت و محیط‌زیست و خطرات ناشی از آن جلوگیری نماید. درحالی‌که علاوه بر مقررات نیازمند است تا در زمان ارائه گواهینامه رانندگی به افراد همانند کلاس‌های کوتاه‌مدتی که برای زوج‌های جوان قبل از پیمان زناشویی می‌گذارند، دوره‌هایی توسط راهنمایی و رانندگی با همراهی قضات دادگستری جهت آموزش برگزار و مفاد آن به‌صورت امتحان کتبی و عملی از متقاضیان گواهینامه‌های رانندگی خواسته شود که می‌تواند اینهمه حوادث و ناملایمات رانندگی و خسارات مادی و معنوی و ظلم به بهداشت و محیط‌زیست را کاهش دهد.
ادامه دارد